Search This Blog

Wednesday 31 October 2018

009 Túi thơ bầu rượu




[bài 9] (Ngôn chí 8/21)

Túi thơ bầu rượu quản xênh xang,
Quẩy dụng đầm hâm mấy dặm đàng.
Ðài Tử Lăng cao, thu mát,
Trương Khiên nhẹ, khách sang.
Tằm ươm lúc nhúc, thuyền đầu bãi,
Hàu chất so le, cụm cuối làng.
Ngâm sách Thằng chài trong thuở ấy,
Tiếng trào dậy khắp Thương Lang.


Chú thích
 

(009.3) Tử Lăng : Tên tự của Nghiêm Quang bạn học thuở trẻ của Hán Quang Vũ Khi Quang Vũ lên ngôi vua, Nghiêm Quang về ở ẩn, cày ruộng ở miền núi Phú Xuân
(009.4) Trương Khiên : (?-114 trước CN) thời Võ Ðế cỡi bè đi sứ Tây Vực 西
(009.8) Thương Lang : Khuất Nguyên (343-? trước CN) trong bài Ngư phủ có câu Thương Lang chi thủy thanh hề, khả dĩ trạc ngã anh, Thương Lang chi thủy trọc hề, khả dĩ trạc ngã túc
















Tuesday 30 October 2018

008 Cơm trời áo cha




[bài 8] (Ngôn chí 7/21)

Ðã mấy thu nay để lệ nhà,
Duyên nào đeo đẳng khó chăng tha.
Một thân lẩn quất đường khoa mục,
Hai chữ mơ màng việc quốc gia.
Tài lẹt lạt nhiều nên kém bạn,
Người mòn mỏi hết phúc còn ta.
Quân thân chưa báo lòng canh cánh,
Tình phụ cơm trời áo cha.













007 Trường ốc




[bài 7] (Ngôn chí 6/21)

Trường ốc ba thu uổng mỗ danh,
Chẳng tài đâu xứng chức tiên sinh.
Cuốc cằn ước xáo vườn chư tử,
Thuyền mọn khôn đua bể lục kinh.
Án sách cây đèn hai bạn cũ,
Song mai hiên trúc một lòng thanh.
Lại mừng nguyên khí vừa thịnh,
Còn cậy vì hay một chữ đinh.



Chú thích

(007.4) lục kinh: sáu bộ kinh điển chính của nhà Nho: kinh Dịch, kinh Thi, kinh Thư, kinh Xuân Thu, kinh Lễ và kinh Nhạc.









Monday 29 October 2018

006 Làm người




[bài 6] (Ngôn chí 5/21)

Làm người chẳng có đức cùng tài,
Ði nghỉ đều thì kém hết hai.
Hiểm hóc cửa quyền chăng đụt lặn,
Thanh nhàn án sách hãy đeo đai.
Dễ hay ruột bể sâu cạn,
Khôn biết lòng người vắn dài.
Sự thế dữ lành ai hỏi đến,
Bảo rằng ông đã điếc hai tai.










005 Giũ bụi lầm




[bài 5] (Ngôn chí 4/21)

Giũ bao nhiêu bụi bụi lầm,
Giơ tay áo đến tùng lâm.
Rừng nhiều cây rợp, hoa chầy động,
Ðường ít người đi cỏ gấp xâm.
Thơ đới tục hiềm câu đới tục,
Chủ vô tâm ỷ khách vô tâm.
Trúc thông hiên vắng trong khi ấy,
Nừng mỗ sơn tăng làm bạn ngâm.


 



Chú thích

(005.2) tùng lâm: rừng rậm, cây mọc từng bụi gọi là tùng. Gọi chùa là tùng lâm vì xưa Phật tổ thuyết pháp thường ở các nơi rừng rậm vắng vẻ sạch sẽ, cho tăng chúng tiện chỗ tu hành (Hán Việt tự điển, Thiều Chửu).
(005.8) nừng: <từ cổ> ít, chỉ, chỉ có (xem: Trần Trọng Dương).














004 Am trúc




[bài 4] (Ngôn chí 3/21)

Am trúc hiên mai ngày tháng qua,
Thị phi nào đến cõi yên hà.
Bữa ăn dù có dưa muối,
Áo mặc nài chi gấm là.
Nước dưỡng cho thanh đìa thưởng nguyệt,
Ðất cày ngõ ải rãnh ương hoa.
Trong khi hứng động vừa đêm tuyết,
Ngâm được câu thần dắng dắng ca.

Chú thích


(004.5) đìa: <từ cổ> ao (xem: Trần Trọng Dương). 
(004.6) rãnh: <từ cổ> luống (xem: Trần Trọng Dương).











Sunday 28 October 2018

003 Tiết trượng phu




[bài 3] (Ngôn chí 2/21)

Lảo thảo chưa nên tiết trượng phu,
Miễn là phỏng dáng đạo tiên nho.
Chà mai đêm nguyệt dậy xem bóng,
Phiến sách ngày xuân ngồi chấm câu.
Dưới công danh đeo khổ nhục,
Trong dại dột có phong lưu.
Mấy người ngày nọ thi đỗ,
Lá ngô đồng thuở mạt thu.


Chú thích

(003.1) lảo thảo: lơ là, chểnh mảng, không chú ý (xem: Paul Schneider, Trần Trọng Dương).
(003.3) chà mai: nhánh mai, cành mai. Trong tự điển J.F.M. Génibrel có chữ chà (mộc 木 + trà 茶) nghĩa là cành, nhánh (branches, broutilles, rameau). Bản Nôm ở đây dùng chữ này: 茶.






















Thursday 25 October 2018

Mục Lục















002 Có một niềm



[bài 2] (Ngôn chí 1/21)

Thương Chu kiện cũ các chư đôi,
Xá lánh thân nhàn thuở việc rồi.
Gội tục trà thường pha nước tuyết,
Tìm thanh trong vắt tiện trà mai.
Chim kêu hoa nở ngày xuân tịnh,
Hương lụi cờ tàn tiệc khách thôi.
Bui có một niềm chăng nỡ trễ,
Ðạo làm con lẫn đạo làm tôi.

Chú thích
 

(002.1) kiện: chữ Nôm ở đây , đọc âm "bạn" có phần không hợp nghĩa; ghi âm "kiện" (theo Paul Schneider, Trần Trọng Dương...), tương tự như câu 4 trong bài 058: "Nên chăng đành lẽ kiện () Thương Chu".
(002.7) bui: chỉ, chỉ có.