015 Dạy láng giềng

[bài 15] (Ngôn chí 14/21)

Vừa sáu mươi dư tám chín thu,
Lưng gầy da sảy tướng lù cù.
Lâm tuyền thanh vắng bạn Sào Hứa,
Lễ nhạc nhàn chơi đạo Khổng Chu.
Bát cơm xoa nhờ ơn xã tắc,
Căn lều cỏ đội đức Ðường Ngu.
Tơ hào chẳng có đền ơn chúa,
Dạy láng giềng mấy sĩ Nhu.


Chú thích

(015.3) Sào 巢: Sào Phủ 巢父 ẩn sĩ đời Ðường Nghiêu 唐堯, không màng danh lợi.
(015.3) Hứa 許: Hứa Do 許由 ẩn sĩ, vua Ðế Nghiêu 帝堯 muốn nhượng thiên hạ, không nhận. Vua Nghiêu 堯 lại muốn vời làm quan, bỏ đi rửa tai ở sông Dĩnh 潁。
(015.4) Khổng 孔: (551-497 trước CN) người đời Xuân Thu 春秋 nước Lỗ 魯, tên Khâu 丘 tự Trọng Ni 仲尼。Làm quan nước Lỗ, chu du liệt quốc, soạn kinh điển, hậu thế tôn là Chí thánh tiên sư 至聖先師, cũng xưng là Khổng Tử 孔子。
(015.4) Chu 周: Chu Công 周公 (?-1105 trước CN) tôn thất nhà Chu, giúp các vua nhà Chu dẹp loạn, trị nước, chế lễ nhạc. Còn gọi là Chu Ðán 周旦 hay Cơ Ðán 姬旦。
(015.5) xoa: <từ cổ> (cơm gạo) đen, hẩm. Trái với "bạc": trắng. 
(015.6) Ðường 唐: Ðào Ðường 陶唐, quốc hiệu vua Nghiêu 堯, vua thánh, đời thái bình thịnh trị.
(015.6) Ngu 虞: Ngu Thuấn 虞舜, vua thánh thời thượng cổ, chí hiếu, còn xưng là Ðại Thuấn 大舜 hoặc Hữu Ngu Thị 有虞氏。